PhD student Evy van Berlo every now and then gives an update of all our research activities in Apenheul.
Tuesday, February 28th 2017
Hey allemaal (For English, scroll down),
We zijn weer een tijdje verder en hebben weer wat interessante dingen meegemaakt. Ik hoop dat je deze update leuk zult vinden!
Allereerst goed nieuws: we zijn deze week weer begonnen bij de orang-oetans. Dit maal met een nieuw scherm met gehard glas. Het scherm is ondertussen al getest door Amos, Kevin, Wattana, Dayang, Sylvia en zelfs Sandy en Samboja en het scherm heeft ze allemaal overleefd! Het heeft wel al wat klappen gekregen, maar het geharde glas blijkt tot nu toe orang-oetan proof ;-)!
We hebben orang-oetan Kevin nu in totaal twee keer kennis laten maken met het scherm, en beide keren drukte hij één keer op de stip en daarna vond hij het wel goed. Kevin blijft rustig voor zich uit kijken naar de testopstelling en naar ons, maar die stip, die vindt ‘ie niet zo heel interessant geloof ik ;-). In tegenstelling tot Kevin was Sandy heel enthousiast! We volgen het trainingsprotocol zoals opgesteld door onderzoeksassistent Linda Jaasma toen zij de bonobo’s trainde in 2014-2015. Een van de eerste stappen is de stip 10 keer aanraken. Bij de bonobo’s duurde dit een aantal weken. Terwijl we bij de orang-oetans geduldig wachtte totdat een van de individuen de stip aanraakte, drukte Sandy meteen een aantal keren achter elkaar. Dit was een komisch moment, omdat de dierverzorger Sandy moest belonen na een goede aanraking. We hielden Sandy echter niet bij, haha.
Bij de bonobo’s zijn we begonnen met de echte tests. De calibratie van de eyetracker bleef lastig, maar uiteindelijk is het gelukt. Ik moest erg creatief zijn met animaties die de aandacht moesten trekken zodat de calibratie goed zou verlopen. Animaties van natuurscenes leidde niet tot de gewenste resultaten, maar voor een tijdje deden animaties van pinguïns het best goed! Op een gegeven hadden de bonobo’s ook genoeg van de pinguïns. Ik heb toen geluid toegevoegd aan de animaties, maar in plaats van de aandacht naar de animatie te trekken, zorgden de geluiden er voor dat de bonobo’s op ontdekkingstocht gingen. Waar komt dat fluitje nou vandaan!? Uiteindelijk ben ik overgestapt op animaties van orang-oetans en bonobo’s (zonder geluid). Tot nu toe gaat dat goed!
Ondertussen hebben we bij de bonobo’s een nieuwe deelnemer, namelijk Zuani! Samen met alfavrouw Jill leidt zij de bonobo’s in Apenheul.
Zuani heeft niet meegetraind, maar heeft natuurlijk goed meegekeken bij de anderen en doet het perfect. Het was even twijfelen of we wel verder zouden kunnen gaan met Zuani omdat ze niet altijd kwam, maar op dit moment gaat het goed. Ze drukt iedereen vrolijk aan de kant en blijft gerust even hangen. Gelukkig laat ze anderen later ook nog mee doen ;-).
Tot slot wil ik jullie nog iets laten zien waar ik zelf heel enthousiast over ben, namelijk een FLIR infrarood camera die we mogen lenen van het Belgische bedrijf Thermal Focus. Met thermal imaging kunnen we heel precies de temperatuur meten in het gezicht. Temperatuursveranderingen in het gezicht kunnen ons iets zeggen over opwinding of andere fysiologisch-emotionele reacties van een individu op het zien van emotionele stimuli. Zo is sinds kort bekend dat de neus en het gebied er omheen in temperatuur daalt bij het ervaren van stress. Tijdens de taak worden de bonobo’s opgenomen met de FLIR infrarood camera, en later zullen we kijken of we patronen kunnen herkennen in temperatuursveranderingen in het gezicht.
Tot de volgende update!
Evy
——————
Hi everyone,
We have had some interesting things happen lately, and hope that you will enjoy this next update!
First some very good news: We’ve started training with the orangutans again, this time with a new touchscreen that has a hardened glass panel in front of it. The screen has already been tried and tested by Amos, Kevin, Wattana, Dayang, Sylvia, and even Sandy and Samboja. So far, the screen has survived all of them!
Orangutan Kevin has practiced with the screen twice, and both times he pressed the dot once and then he lost interest. He prefers staring at us and our test setup, which is okay ;-). Sandy, however, seems to be very enthusiastic! We are following the training protocol that was originally created for the bonobos by research assistant Linda Jaasma. One of the first steps for the apes is to tap the dot at least 10 times. This took the bonobos several weeks. While we were patiently waiting for one of the orangutans to tap the dot at some point, Sandy immediately started tapping it in quick succession. It was a hilarious moment, because the animal caretaker had to reward her for each successful tap. We could not keep up with Sandy, haha!
The bonobos have started with the real experiment this week. The calibration of the eyetracker remained difficult, but eventually we succeeded. For the calibration I use animations that are supposed to capture the attention of the apes so that the eyetracker can calibrate correctly. Animations of nature scenes did not capture the bonobos’ attention, but moving penguins seemed to do the job for a while! Nevertheless, the bonobos habituated to the penguin animations as well, so I decided to combine the animations with a whistle-sound to capture their attention. However, instead of focusing on the animation, the bonobos tried to find the source of the sound, haha! I then decided to switch to animations of orangutans and bonobos (without sound). So far this is working, but I will probably have to come up with something new again soon J.
In the meantime we have a new participant, namely Zuani! Zuani has not been trained, but she paid close attention to the other bonobos and is doing really well. I initially had my doubts about Zuani. Not because she cannot do it, but because I thought she was not interested. Right now she happily pushes aside the others and stays at the screen for a while. Fortunately once she is done, she lets the others come again ;-).
Finally I would love to show you something I am really excited about, namely a FLIR thermal camera that we can lend from the Belgian company Thermal Focus. With thermal imaging you can very precisely measure temperature changes in the face. These changes can tell us something about physiological and emotional states, such as arousal. Recent studies have found that the nose and the area around it cool when an individual is experiencing stress. During the experiment, bonobos are recorded with the FLIR thermal camera. At a later point in time we will analyze the temperature changes in the face and link them to the exposure of emotional pictures of conspecifics.
Until the next update!
Evy
***
Monday, February 13th 2017
Hallo allemaal (For English, scroll down),
Het is al weer even een tijd geleden, maar bij deze weer een update over de voortgang van onze studies!
Bij de bonobo’s zijn we nog hard aan het trainen. Deze week is de laatste week, omdat we echt klaar moeten zijn voordat het nieuwe seizoen van Apenheul weer start. Vooral de jonge apen Monyama en Yahimba doen het erg goed! Zij zijn nu getraind om goed voor het scherm te staan en te kijken naar wat er op het scherm gebeurt. Kumbuka is iets minder geconcentreerd dan de rest, maar zij heeft dan ook de taak om te letten op haar kleine Ayebi die vrolijk over haar heen klimt tijdens het trainen. Geen probleem: met Kumbuka komt het ook goed.
Voordat de bonobo’s de echte taak kunnen doen, moet de eye tracker gecalibreerd worden. Dit houdt in dat de eye tracker een aantal metingen doet terwijl een individu kijkt naar animaties op het scherm. Pas als de calibratie goed is, kan er nauwkeurig gemeten worden welke soort foto’s de aandacht trekken van de bonobo’s. Op onderstaande foto zie je een resultaat van een van de vele oefen-calibraties met Monyama. De bedoeling is dat de groene lijnen binnen de grijze stippen vallen, want dan is de eye tracker goed gecalibreerd en zijn de data die we later verzamelen nauwkeurig en betrouwbaar.
Het onderzoek bij de orang-oetans ligt nog even stil, omdat onze zoektocht naar een geschikt scherm verder gaat. We komen echter steeds dichter bij een oplossing en hopen snel weer aan de slag te kunnen met deze mooie slopers…uh..mensapen! We verwachten dat de training vlot zal lopen (zolang er geen schermen sneuvelen!), omdat orang-oetans heel snel dingen oppakken. Zo gaf dierverzorger Rudy op onze eerste dag aan dat we de taak best voor kunnen doen en dat de orang-oetans het dan na doen.
In onze setup hebben we een touchscreen dat in het orang-oetan verblijf staat en een scherm aan onze kant van het verblijf waarop we hetzelfde zien als wat er op het touchscreen getoond wordt. Daan en ik hebben in de eerste sessie ons scherm naar Sylvia toegedraaid en deden toen voor hoe ze op de stip moest drukken. Rudy had gelijk: Sylvia drukte direct goed op het scherm in haar verblijf. Ik was onder de indruk, maar dat komt omdat het bij de bonobo’s altijd iets rommeliger is. Dit is omdat bonobo’s in hun groep zitten terwijl ze de taken uitvoeren. Dat is goed, want zowel Apenheul als wij willen de dieren geen onnodige stress bezorgen door ze te separeren van groepsgenoten. Het betekent wel dat bonobo’s alert zijn op wat er in hun directe omgeving gebeurt, waardoor ze vaker afgeleid zijn. De orang-oetans kunnen prima alleen zijn en kunnen hun aandacht dus goed focussen op de taak. De uitdaging bij de orang-oetans is om het zo interessant mogelijk voor ze te maken.
Ik ben benieuwd hoe het verder gaat! Ik hou jullie op de hoogte!
Evy
——————
Hi all!
It has been a while, but here is another update on our progress!
The training phase with the bonobos is coming to an end this week, because we have to be finished with testing before the new season at Apenheul starts. The younger apes, Monyama and Yahimba, are doing really well! They are now correctly standing in front of the screen and look at what is happening on it. Kumbuka is less concentrated, but this is because she has to pay attention to her little Ayebi who enjoys using her mother as a climbing rack (I just googled the English translation for “klimrek”, climbing rack, and google suggests “monkey bar” haha! Very fitting J). Nevertheless, I believe Kumbuka will also be able to perform the task soon.
Before the bonobos can start with the actual task, the eye tracker needs to be correctly calibrated every time. To calibrate, the eye tracker measures eye movements while the individual watches some animations on the screen. We can accurately measure which types of photos are the most interesting to the bonobos once the eye tracker calibration is successful. On the picture shown in the Dutch text, you can see one of the calibration results of Monyama. The green lines are supposed to be in the grey circles as much as possible; only then the calibration is deemed sufficient and only then we can collect reliable data.
Our research with the orangutans is still a work in progress as our search for a decent touchscreen continues. We are getting closer to a solution and hope to soon get started again with these beautiful destroyers..uh..apes! 🙂 We expect that the training will go fast (as long as screens stay intact!), because orangutans are quick learners. On our first day, animal caretaker Rudy told Daan and me that we can show the orangutans how the task is supposed to be done, and that they will copy it.
In our setup we have a touchscreen residing inside the orangutan enclosure, and our own screen on which we can see exactly the same thing as on the touchscreen. In our first session, Daan and I turned our screen to Sylvia and showed her how to press the dot on the screen. Rudy was right: Sylvia immediately pressed on the screen. I was impressed! But this is because the tasks done with the bonobos are a bit messier as their group members are nearby. The bonobos sometimes push each other out of the way or lose interest or focus. This makes sense, as they have to pay attention to what is going on in their group. Though one could argue this is not the best circumstance for collecting data, both Apenheul and we believe that it is better this way because bonobos are group animals and do not like to be separated from others in this setting. Separating them would cause unnecessary stress, and that would certainly impact on the results. The orangutans are perfectly capable of sitting alone, and can therefore more easily focus on the task at hand. With them, I think it will be a matter of “Do I feel like it today or not” :-). We will see!
I am curious to see how the next couple of weeks will pan out. I will keep you updated!
Evy
***
Friday, January 27th 2017
Hoi allemaal! (For English scroll down
Welkom bij weer een nieuwe update over ons project ‘Emoties in Apen’. We hebben een paar drukke dagen achter de rug met wat onverwachte, maar interessante gebeurtenissen! Laat ik beginnen met de bonobo’s.
Onze vier sterren van voorgaande jaren, Kumbuka, Yahimba, Monyama en Besede, doen ook deze keer weer mee aan ons onderzoek.
Dit jaar doen de bonobo’s een gerichte aandachtstaak waarin we ze foto’s laten zien van soortgenoten terwijl we de oogbewegingen van de deelnemende apen meten. Waar kijken bonobo’s nou naar? En wat vinden ze aantrekkelijk of interessant aan wat er te zien is op de foto’s? Dat willen we met deze taak onderzoeken.
We zijn begin januari gestart met het trainen van de bonobo’s op het zitten voor het computerscherm en het drinken uit een drinknippel. Dit gaat tot nu toe erg goed! We zijn bijna zover dat we de bonobo’s gaan trainen op het calibreren van de Tobii eyetracker. Dit houdt in dat de apen een stip op een computerscherm moeten volgen met hun ogen terwijl de eyetracker de oogbewegingen meet. Om de calibratie succesvol te laten verlopen moeten de apen stil zitten en hun aandacht op het scherm gericht houden. Dit is misschien wel de moeilijkste stap in de training, want hoe maak je de apen duidelijk wat ze precies moeten doen? Tot nu toe zijn Monyama en Besede erin geslaagd om de stip kort te volgen, en dit heeft geleid tot een eerste succesvolle poging. Al met al gaat het goed bij de bonobo’s!
Op naar de orang-oetans. Dit wordt een kort, maar zoals je zo zult zien, krachtig verhaaltje :-). Op woensdag 18 januari zijn onderzoeksassistent Daan Lameris en ik begonnen met onze eerste sessie bij de orang-oetans. We zijn begonnen met Kevin en Sylvia. Kevin liep direct op het beeldscherm af en raakte meteen de stip op het scherm aan. Wow! Maar dit was ook meteen de eerste en laatste keer dat Kevin die dag het scherm aanraakte. De apen mogen zelf kiezen of ze mee willen doen aan het onderzoek of niet. We hebben Kevin wat tijd gegeven en hem zelfs proberen om te kopen met een lekkere snack, maar helaas, Kevin voelde er die dag niet veel voor. We zijn na Kevin verder gegaan met Sylvia. Ook zij was geïnteresseerd in de test setup, en heeft het scherm meerdere keren aangeraakt. Daan en ik waren erg tevreden over deze eerste dag!
De volgende dag waren Daan en ik ons aan het voorbereiden voor een nieuwe training, dit keer met Samboja en Binti. Beide hebben het scherm direct aangeraakt. Maar toen… Nog geen minuut later begon Samboja met haar onderzoek naar de zwakke plekken in onze testopstelling. Ze begon met het trekken aan het metalen frame dat rondom het scherm gebouwd was, en toen, totaal onverwacht, gaf ze een flinke dreun tegen het scherm met haar vuist. OEPS! De dierenverzoger probeerde Samboja zo snel mogelijk af te leiden, maar Samboja vond het ontmantelen van onze testopstelling veel interessanter ;-). Uiteindelijk lukte het om Samboja bij het scherm weg te krijgen, en toen konden we schade bekijken. Voor en na:
We hebben ons lesje geleerd! Apenheul heeft ons gewaarschuwd over de nieuwsgierigheid en kracht van orang-oetans. Samboja, de derde orang-oetan waar we mee wilden gaan oefenen, was zo vriendelijk om de zwakke punten van onze opstelling naar voren te brengen. Nu weten we in ieder geval dat het touchscreen NIET orang-oetan proof is :-). Een duur grapje, maar we hebben wel hard gelachen. We zijn op dit moment aan het zoeken naar een stevige vervanger voor ons gesneuvelde schermpje zodat we verder kunnen gaan met trainen.
Dat was het voor deze week. Ik hoop dat jullie de update leuk vonden om te lezen, en hopelijk zie ik jullie volgende week weer!
Evy
——————
Hi all!
Welcome to the second update on our Emotions in Apes project. It has been a busy couple of days with some very unexpected, yet interesting events! I will start with the bonobos.
Our four stars from previous years, Kumbuka, Yahimba, Monyama and Besede, are participating again this year. This time, the bonobos take part in a sustained attention task. This means we show them pictures of conspecifics and measure their eye movements. What are the bonobos looking at? What do they find attractive or interesting when they view images of conspecifics? This is what we are interested in.
We started training the bonobos to sit in front of the computer screen and drink from the nozzle that we integrated into the protective case, and so far this is going well! Right now we approach the point where the bonobos have to be trained on the eyetracker calibration. This means that the apes have to follow a dot that moves on the screen, while the eyetracker keeps track of the movements of the eyes. For this to be successful, apes have to sit still and pay attention to the dot. This is the most daunting step, because how do you tell an animal to attend to a moving dot? So far, Monyama and Besede have followed the dot for a short duration, which provided me with the very first eyetracker calibration data. So far so good!
Now onward to the orangutans. This is going to be a very short but funny story :-). On Wednesday the 18th of January Daan and I had our first session with the orangutans. We started out with male Kevin and female Sylvia. Kevin immediately approached the touchscreen and touched the dot that was presented on it right away! We were very happy! But…. This was the first and last time that Kevin touched the screen that day, haha. The apes are free to choose whether they want to participate or not. We gave Kevin some time and tried to “bribe” him with some nice food, but alas, Kevin did not feel like it that day ;-). We then continued with Sylvia. She was also interested in the test setup, and touched the screen multiple times. Daan and I were very happy with this very first session!
The next day, Daan and I were preparing for a new testing day and were setting up the computer, this time for Samboja and Binti. Samboja and Binti entered the testing enclosure and immediately started pressing the touchscreen. So far so good, right? However, not a minute later, Samboja started testing out the robustness of our setup. She started pulling on the protective frame in front of the touchscreen, and then, to our total surprise, gave the touchscreen a big punch with her fist. OOPS! The caretaker quickly tried to lure Samboja away from the setup with food, but Samboja was having too much fun dismantling our touchscreen ;-). Eventually, Samboja left and then we could assess the damage. Check the picture above to see it for yourself.
Well, what can I say? Lesson learned! Apenheul warned us about the curiosity and destructive power of orangutans. Samboja, number 3 in our experiment, was so kind to test out the strengths and weaknesses of our setup, et voila. Now we know that it is NOT orang-utan proof :-). Expensive, but funny. We are now looking into more sturdy touchscreens so that we can continue with the training.
That was it for this week. I hope you enjoyed the update, and see you next week!
Evy
****
Saturday, January 14th 2017
Hi all,
Welcome to the first update on our “Emotion processing in great apes” project! My name is Evy van Berlo and together with research assistant Daan Laméris, I am testing the bonobos and orang-utans of Apenheul on tasks that measure attention for emotions.
In the first two weeks of January we have placed our newest test setups in the bonobo and orangutan enclosures. There was a lot of planning and building involved! Before I get into that I would like to give you some background information first.
Back in the last months of 2014, Dr. Mariska Kret set up a bonobo touchscreen setup at primate park Apenheul in the Netherlands. To protect the touchscreen from harm, a sturdy wooden case was built by a talented craftsman, Coos Hakvoort. Mariska provided the rough ideas for the case, but Coos’ expertise helped us to realize the final “bonobo case”:
Once placed in the night enclosure of the bonobos, the training could start. The bonobos were required to tap a dot that appeared on the screen. After pressing a start-dot, the bonobos saw two stimuli for a very short duration on the left and right side of the screen, namely an emotional and a neutral image of a conspecific. Next, the pictures disappeared and one of them was replaced with another dot. This experiment, called the emotional dot-probe task, is widely used in human emotion studies, but never before in primates. The idea behind it is that individuals are faster at tapping the dot that replaces the stimulus that catches their immediate attention.
For three months, research assistant Linda Jaasma trained the bonobos on this task, and with great success! After the training period, four bonobos were capable of performing the task flawlessly. This first experiment showed that bonobos, like humans, have an attentional bias towards emotional stimuli. However, contrary to humans, bonobos are mostly biased towards positive emotional stimuli! These intriguing results were published in PNAS, and if you’re interested in the details, definitely check out the article. It’s freely accessible!
The next winter (2015-2016), I took over the tasks from Linda and performed another emotional dot-probe task, but this time with (emotional) stimuli from familiar and unfamiliar conspecifics. Mariska and I are interested in seeing whether bonobos, like humans, show a strong ingroup-outgroup differentiation. The analyses are still in progress, but we can already tell you that we replicated the findings from last year, which is of course very nice!
This winter (2016-2017), we are going to conduct the same task in orang-utans. From all the great apes, orangutans are the only species that do not permanently live in groups. Orangutans enjoy their time alone ;-). Nevertheless, they do meet with conspecifics and socialize with them. Brains of humans, chimpanzees, bonobos and gorillas have adapted to interacting with group members on a daily basis. Therefore, it is not surprising that these great apes (including humans!) are tuned towards the emotional expressions of others. Attention for the emotions of conspecifics is a core aspect of our complex societies, and millions of years of evolution have contributed to our ability to swiftly recognize emotional states in others. However, how about the beautiful orangutan, often called the “thinker of the forest”? Orangutans are highly intelligent creatures, but we not yet know much about their emotional capacities. This year, we will study whether orang-utans share our attentional bias towards emotional expressions of conspecifics.
To test them, the orangutans received the “bonobo case” that was used in the previous years. However, when we met with the orangutan keepers they told us this case would be easily destroyed by orangutans :-). Apparently orangutans love to take apart everything they can get their hands on. Why? Because it’s fun! Unfortunately, our budget was too small to design a completely new case. However, the technical department of Apenheul helped us out immensely and created a new metal casing that fits over our wooden construction. A lot of adjustments were made, as you can see in the picture below! The frame has to make sure the apes cannot dig their way through. We will start with introducing the orangutans to the setup next week. I will keep you updated about the progress, and hopefully they enjoy participating in the experiment.
The bonobos get a very different task this year. Tobii has provided us with an eyetracker that we can use to assess explicit attention in bonobos: what do they look at when they see images of familiar and unfamiliar conspecifics on the screen? Through pupil dilation measures, the eyetracker also provides us with information about their level of arousal.
While eyetracking technology is very cool to work with, it is not easy to use in animals. Subjects are required to sit at a certain distance from the screen, and keep their head relatively still. How do you tell apes to do this?! For this, we had to design a completely new bonobo case. Thanks to suggestions from Dr. Olga Dal Monte from Yale University, Mariska and I designed a juice dispenser system that stimulates the apes to sit still in front of a computer screen while they receive small amounts of juice at certain intervals. Once again, Coos was approached to build this new case, and again he did an outstanding job at creating a robust wooden case with a steel drinking straw that the bonobos are already familiar with.
For the task it is necessary that the reward (the juice) is provided in a controlled way. This ensures that the bonobos do not drink too much in one go (which could mean they do not want to participate anymore), and that they only receive a reward when they do the task correctly (e.g. sit still and look at the pictures). This requires a system with a solenoid valve that can control fluid flow. A Dutch company, www.magneetventielshop.nl, was interested in our project and kindly donated one of their solenoid valves, including its accessories! Once we received the valve, our skilled colleague Elío Sjak-Shie, technician from Leiden University, designed and developed the controls for sending signals to the valve.
Finally, with the help of technician Maureen Meekel, I programmed the final tasks for both the bonobos and orangutans.
The setups have been tested and work well! We could not have done this without the help of the keepers and technicians of Apenheul, Coos and Elío! The bonobos have already gotten to know the setup this week, and as intelligent as they are, they quickly grasped the meaning of the metal straw and drank from it. The next step is to train them to sit still while the eyetracker can calibrate their eye movements.
That was it for the very first update on the orangutan and bonobo project. If you are interested in our work, follow us on Facebook (CoPAN Leiden), or contact me at e.van.berlo [at] fsw.leidenuniv.nl.
Until next time!
Evy